Na co szczepić kota
Na co szczepić kota?
Wiadomo, że szczepienia są ważne, że często chronią lub łagodzą objawy choroby, zmniejszają śmiertelność na nie. Z pupilem często pilnujemy nawet regularnego uodparniania w lecznicy, zwracamy na nie uwagę kupując czy adoptując kota.
Na co szczepić kota? Jakie szczepienia zalecamy dla danego kota i dlaczego?
Wyróżniamy tzw. szczepienia podstawowe, które dotyczą wszystkich kotów, niezależnie od trybu życia, oraz szczepienia dodatkowe, które są rekomendowane w niektórych przypadkach.
Czytając dalej dowiesz się na co szczepić kota w ramach podstawowej profilaktyki. Na co szczepić kota z grupy zwiększonego ryzyka. No i co z tą wścieklizną?
↓ CZYTAJ DALEJ ↓
Szczepienia podstawowe
Szczepienie podstawowe oznacza podanie pojedynczej szczepionki zawierającej antygeny dla trzech najczęściej występujących chorób. Oznaczenia na szczepionkach często biorą się z pierwszych liter nazw schorzeń. Na co szczepić kota tzw. szczepionką podstawową:
- Panleukopenia (P) – która jest szczególnie groźna dla kociąt, ale może też dotykać starszych osobników. W przebiegu panleukopenii dochodzi do przewlekłych biegunek, wymiotów, wyniszczenia zwierzęcia. Charakteryzuje się wysoką śmiertelnością, a leczenie wymaga m.in. podania surowicy odpornościowej (od kota, który przechorował i przeżył, lub gotowego preparatu – oficjalnie niedostępny w Polsce).
Panleukopenia nieleczona prowadzi do śmierci zwierzęcia wskutek odwodnienia, wtórnych zakażeń i sepsy lub też niewydolności mięśnia sercowego (w przypadku ostrego przebiegu). Leczenie jest kosztowne i niestety mimo wysiłków nie zawsze skuteczne. Parwowirus, który wywołuje chorobę jest również zaraźliwy dla szczeniąt. Szczepienie w znaczącym stopniu (nawet ok. 90%) ogranicza zachorowanie, a tym sposobem, także i siewstwo.
- Herpeswiroza, Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy (R, H – Rhinothracheitis, Herpesvirus) – powoduje zapalenia spojówek, krtani i tchawicy, a także zatok. W trakcie choroby może dojść do zaburzeń węchu (którym głównie kierują się koty przy jedzeniu), obrzęku gardła – utrudniającego przełykanie, gorączki i osłabienia kota. Koty po zarażeniu są stałym nosicielem wirusa, który w okresie spadku odporności powoduje nawroty choroby, a w niektórych przypadkach trwałe, przewlekłe zapalenia zatok.
Problem dotyczy praktycznie całej populacji kotów, które prędzej czy później i tak będą miały kontakt z wirusem. Przyjmuje się, że praktycznie wszystkie kot są nosicielami w momencie szczepienia. Mimo to podaje się je, ponieważ łagodzi przebieg choroby, ogranicza siewstwo wirusa do środowiska i ogranicza nawroty choroby.
- Kaliciwiroza (C – Calicivirus) – powoduje nadżerkowe zmiany jamy ustnej utrudniające pobieranie pokarmu, a w połączeniu z infekcją herpeswirusową i zakażeniem bakteryjnym nazywana jest „kocim katarem”. Kaliciwirus może też powodować zapalenia dziąseł, kulawizny i zapalenia stawów, uszkodzenie nerek i innych narządów. Szczepienie pomaga złagodzić objawy choroby i zmniejszyć ryzyko zachorowania. W ostatnim czasie pojawiają się jednak coraz bardziej zjadliwe szczepy kaliciwirusa (tzw. FS-FCV) – atakujące nawet szczepione koty. Wówczas choroba ma bardzo ciężki przebieg, który może prowadzić do nagłej śmierci – nawet ok. 50% przypadków (u nieszczepionych kotów ryzyko wyzdrowienia praktycznie nie istnieje).
Ciekawostka:
podczas wolontariatu w Sanktuarium Lionsrock, dowiedziałam się, że lwy szczepią tam na te same choroby podstawowe, co domowe mruczki 🙂
Szczepienia dodatkowe
Na co szczepić kota, którego tryb życia stwarza większe ryzyko zachorowania? Szczepienia dodatkowe zalecane są w przypadku kotów wychodzących lub przebywających w większych skupiskach. Taki tryb życia naraża je na więcej czynników chorobotwórczych, takich jak:
- Białaczka (FeLV – Feline Leukemia Virus) – zalecana w przypadku kotów wychodzących, przebywających w domach tymczasowych i w hodowlach. W przypadku kotów, białaczka jest chorobą wirusową, przenoszącą się podczas kontaktu bezpośredniego z zarażonym kotem (np. wskutek walk, pogryzień, krycia, z kotki na kocięta – w trakcie życia płodowego lub z mlekiem itp.).
Choroba powoduje niewydolność układu odpornościowego, a wskutek tego podatność na infekcje i zakażenia oportunistyczne (np. bakteriami, które normalnie nie powodują chorób). Zakażenie wirusem białaczki zwiększa również szanse na wystąpienie niektórych nowotworów (np. chłoniaków – nawet u młodych kotów).
- Chlamydia (Ch – Chlamydophila Felis) – jest chorobą bakteryjną, która przede wszystkim atakuje oczy i spojówki, ale może również powodować problemy w rozrodzie kotów hodowlanych. Bardzo często Chlamydophila felis wikła zapalenia wywołane przez uaktywniony herpeswirus. Powoduje obrzęk i przekrwienie spojówek, często także trzeciej powieki. Grupą podwyższonego ryzyka są koty rasowe, szczególnie tzw. rasy brachycefaliczne (ze skróconą kufą/pyskiem, np. persy, brytyjczyki, egzotyczne). Leczenie obejmuje nieprzerwaną antybiotykoterapię tabletkową przez 4 tygodnie.
Szczepionka jest rekomendowana w przypadku kotów żyjących w większych skupiskach (schroniska, hodowle, domy tymczasowe itp.). Szczepienie nie eliminuje w 100% możliwości zarażenia, ale w znaczącym stopniu łagodzi przebieg lub wręcz uniemożliwia wystąpienie choroby. Jest to jedno z nielicznych szczepień, które wymagają corocznego powtarzania.
- grzybica na tle Microsporum (M) – szczepienie zalecane w większych skupiskach kotów, gdzie stres i zagęszczenie mogą zwiększać ryzyko zachorowania (np. wskutek spadku odporności). Grzybice tego typu są często zakażeniem oportunistycznym. Wskutek osłabienia naturalnych barier ochronnych, dochodzi do nadmiernego wzrostu grzyba. Szczepienie może mieć znaczenie profilaktyczne, gdy istnieje ryzyko zachorowania lub stanowić element leczenia poprzez podniesienie odporności na infekcję.
Na co szczepić kota
Szczepienie przeciwko wściekliźnie.
Kwestią sporną jest czy szczepienie przeciwko wściekliźnie, które nie jest prawnie wymagane w przypadku kotów, powinno być podstawowe czy dodatkowe. Zalecenia poszczególnych lekarzy bywają różne.
Moim zdaniem warto rozważyć szczepienie kotów typowo domowych raz na 2-3 lata. Zdarza się bowiem, że czasem podróżują z nami, zabieramy je np. na działkę, gdzie mogą mieć kontakt z innymi zwierzętami. Zawsze istnieje też ryzyko, że kot ucieknie lub zaginie mimo wszelkich starań lub zabezpieczeń.
W przypadku kotów wychodzących powinno być to jedno ze szczepień podstawowych z uwagi na ryzyko kontaktu z zarażonym zwierzęciem (np. nietoperzem). Ponieważ wścieklizna jest chorobą odzwierzęcą, a więc groźną dla ludzi, warto przed takim zagrożeniem zabezpieczyć również siebie, chociażby poprzez szczepienie kota.
Wścieklizna jest szczepieniem niezbędnym do wystawienia paszportu dla zwierzęcia, bez którego nie może ono opuścić kraju.
Na co szczepić kota
Obawy dotyczące szczepień - F.A.Q.
Czy to prawda, że niektóre szczepionki są bezpieczne, a inne nie?
Wiele lat doświadczeń i badań klinicznych dowodzi, że szczepionki zarejestrowane do użytku u kotów, są bezpieczne.
Wydaje mi się, że mój kot dostaje zbyt wiele szczepionek
Lekarz podaje tylko takie szczepionki, które są zalecane dla konkretnego kota, z uwzględnieniem jego trybu życia. Dotyczy to zarówno rodzaju szczepionki i ilości chorób, a także częstotliwości wykonywania szczepień.
Podobno szczepienia powodują autyzm u dzieci?
Nie ma żadnych naukowych dowodów na taką teorię. Jest za to mnóstwo ludzi (i zwierząt), którzy żyją dzięki szczepieniom.
Czy szczepienia kotów są drogie?
Jest to jednorazowy koszt raz do roku lub nawet raz na 2-3 lata. Przez ten czas chyba uda się odłożyć odpowiednią kwotę. W przypadku kociąt podstawowy program szczepień obejmuje 2-3 krotne powtórzenie szczepienia (w zależności do wieku), co może stanowić większy koszt na początku. Kocięta są jednak bardziej narażone na zachorowanie z uwagi na rozwijający się układ odpornościowy. Regularne szczepienia są zdecydowanie tańsze niż późniejsze leczenie, jeśli kot zachoruje.
Boję się, że mój kot dostanie reakcji alergicznej na szczepienie
- Odczyny poszczepienne i reakcje anafilaktyczne są niezmiernie rzadkie.
- Nawet jeśli powstanie odczyn poszczepienny w postaci guzka – zazwyczaj znika on samoistnie. Lekarz może jednak zalecić obserwację zmiany.
- Nawet jeśli dojdzie do wstrząsu anafilaktycznego, gdy pomoc zostanie udzielona odpowiednio wcześnie – większość zwierząt wychodzi z tego bez szwanku.
- Jeśli u kota wystąpiła wcześniej reakcja alergiczna – lekarz dobierze kolejne szczepienie tak, by uniknąć preparatu, który spowodował problem.
Czy szczepienia mogą powodować nowotwory?
Mogą zdarzyć się guzy po podaniu zastrzyku, jednak jest to niezmiernie rzadkie, a charakter zmian określa się jako „miejscowo złośliwy’, czyli niedający przerzutów do innych tkanek. Niestety charakteryzuje się ok 40% ryzykiem nawrotów, nawet po usunięciu.
Według najnowszej wiedzy, nazwę nowotwory „poszczepienne” zamieniono na „poiniekcyjne”, ponieważ takie guzy mogą powstać po każdym zastrzyku, nie tylko takim zawierającym szczepionkę. Notuje się, że po niektórych iniekcjach – w tym także po podaniu pewnych szczepionek – mogą być większe szanse na nowotworzenie. Dotyczy to m.in. białaczki, która jest szczepieniem dodatkowym i nie wchodzi w skład podstawowych szczepionek. A także wścieklizny – szczególnie w przypadku szczepionek zawierających glin. Warto porozmawiać o tym z lekarzem i wspólnie ustalić indywidualny program profilaktyczny oraz dobór odpowiednich preparatów.
© Copyright lek. wet. inż. zoot. Karolina Kijek
Na co szczepić kota - bibliografia:
- Chlamydial Infections of Cats -Tim Gruffydd-Jones, BVetMed, PhD, DECVIM-CA, MRCVS
- What is Chlamydia felis? – Advisory Board on Cat Diseases
- Overview of Feline Panleukopenia (Feline infectious enteritis, Feline parvoviral enteritis) – Richard A. Squires , BVSc (Hons), PhD, DVR, DACVIM, DECVIM-CA
- Feline Leukemia Virus Infection: Overview And New Developments – Hans Lutz, Dr.Med.Vet.Habil.; Regina Hofmann, Dr.Med.Vet.Habil.
- Guidelines For The Vaccination Of Dogs And Cats – World Small Animal Veterinary Association (WSAVA)
Czytaj więcej z tego działu
W jaki sposób zakwalifikować kota do zabiegu? Jak wygląda zabieg u kocura, jak u kotki? Z czym wiąże się okres rekonwalescencji i jak prawidłowo opiekować się kotem bezpośrednio po zabiegu?...
To jak kot podróżuje, wpływa na poczucie bezpieczeństwa podczas jazdy i w gabinecie. Transporter to nie tylko budka do podróży. Jaki dobrać i sprawić, by kot się go nie bał?...